Verantwoording opzet lijn Burgerschap bij OnlineGastles

Uitgangspunten 
Uitgangspunt is: De Leukste les buiten de boekjes! Wij geloven dat Burgerschap een vak is waarbij leerlingen aan meningsvorming moeten doen. Nadenken over zaken, een mening vormen, luisteren naar een mening van anderen, eventueel het eigen beeld bijstellen, etc. Onderdeel worden van de samenleving begint met onderdeel zijn van de samenleving. Dus geen boekjes met invuloefeningen, maar actieve werkvormen waarbij het samenwerken met anderen centraal staat.

Onderwerpen en gastsprekers  
Per kerndoel is een lijst met onderwerpen vastgesteld (zie: opbouw lijn Burgerschap). Deze zijn actueel, maar staan los van de dagelijkse actualiteit. Dit maakt de lessen voor een langere tijd bruikbaar. Thema’s als duurzaamheid, moderne slavernij, democratische processen en veiligheid in de klas zijn actueel en zullen dat ook blijven. Per onderwerp is een gastspreker uit het werkveld benaderd. Hierbij zijn de kerndoelen leidend.

Opbouw van de lijn Burgerschap

Doelgroep 
De lessen zijn gericht op bovenbouwleerlingen in het PO (en eerste jaar VMBO B en K?). Tevens kunnen de lessen ingezet worden als plusmateriaal in de lagere groepen. De flexibiliteit in de opzet en de ruimte tot improvisatie bij de verwerking van de lessen, maken de lessen uitermate geschikt om in een plusklas aan te bieden.

Opbouw van de lijn Burgerschap 
De conceptkerndoelen burgerschap zijn begin maart 2024 opgeleverd door SLO. De nieuwe kerndoelen zijn nog niet definitief vastgesteld, maar vormen wel al de basis van ons lesprogramma. De kerndoelen zijn:
Kerndoel 1: Schoolcultuur
Kerndoel 2: Diversiteit
Kerndoel 3: Democratische waarden
Kerndoel 4: Maatschappelijke betrokkenheid
Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
Kerndoel 6: Maatschappelijke vraagstukken

In ieder blok (7 weken) wordt per kerndoel één les aangeboden. Les 7 bestaat uit een herhaling/toetsmoment. Hiermee is gewaarborgd dat aan alle kerndoelen gewerkt wordt.

Opbouw lessen 
Iedere les heeft minimaal 2 lesdoelen. De inhoud van de les is rondom deze lesdoelen bepaald. De les bestaat uit 3 stappen (fases:
Stap1: voorbereidingsopdracht
Stap 2: de gastles
Stap 3: de verwerkingsopdracht.

In stap 1 oriënteren de leerlingen zich op het onderwerp van de les. In deze fase activeren de leerlingen hun voorkennis, maar doen zij ook al nieuwe kennis op.
Stap 2 bestaat uit de gastles zelf. De leerlingen volgen de les op het digibord. Het is aan de leerkracht om te bepalen op welke wijze een actieve luisterhouding gestimuleerd wordt. In deze fase vindt de daadwerkelijke kennisoverdracht plaats.
In stap 3 gaan de leerlingen actief aan het werk met de opgedane kennis. In diverse verwerkingsvormen geven de leerlingen blijk van de opgedane kennis.

Alle stappen staan beschreven in een lesbrief die bij het online komen van de gastles wordt verstrekt. Binnen de opdrachten is bewust veel ruimte gelaten voor eigen invulling. Hiermee krijgt de leerkracht de ruimte om de opdrachten passend te maken voor de groep.

Weekplanning 
Het is mogelijk (wenselijk) de drie stappen te spreiden over de week. Hierdoor komt het onderwerp meerdere keren per week aan bod, waardoor de kans dat het lesdoel behaald wordt vergroot wordt. Bij spreiding wordt het volgende schema geadviseerd:
Stap 1: maandag of dinsdag
Stap 2: woensdag
Stap 3: donderdag of vrijdag.

Benodigdheden 
Specifieke voorkennis van de leerkracht is niet nodig, de lessen spreken voor zich. In de klas moet een digibord aanwezig zijn voor het klassikaal volgen van de lessen.
Voor de voorbereidingsopdrachten en verwerkingsopdrachten hebben de leerlingen een device nodig met toegang tot internet. Verder zijn voor de opdrachten materialen nodig die normaal gesproken op een school voor handen zijn.

Afhankelijk van de eisen die de leerkracht stelt is een schrift met pen of potlood nodig voor het maken van aantekeningen tijdens de gastles.